รางวัลอนุรักษ์ศิลปสถาปัตยกรรมดีเด่น ประจำปี 2560

1.รางวัลอนุรักษ์ศิลปสถาปัตยกรรมดีเด่น ประเภทอาคาร

อาคารสถาบันและอาคารสาธารณะ

1.สถาบันเอเชียตะวันออกศึกษา มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์  จังหวัดปทุมธานี

2. อาคารอำนวยการ McKean House โรงเรียนนานาชาติเชียงใหม่ จังหวัดเชียงใหม่

โรงเรียนนานาชาติเชียงใหม่ (Chiang Mai International School – CMIS) เป็นโรงเรียนของมูลนิธิแห่งสภาคริสตจักรในประเทศไทย และเป็นโรงเรียนนานาชาติแห่งแรกที่ได้รับอนุญาตจากกระทรวงศึกษาธิการให้จัดตั้งขึ้นในส่วนภูมิภาค โดยกระทรวงการต่างประเทศเป็นผู้รับใบอนุญาตจัดตั้ง โดยหลังสงครามโลกครั้งที่ 2 สภาคริสตจักรในประเทศไทยได้เชิญมิชชันนารีคณะอเมริกันเพรสไบทีเรียนให้กลับมาร่วมงานกับสภาคริสตจักรฯ หลังจากที่ต้องอพยพออกจากประเทศไทยเนื่องจากสงคราม ซึ่งคณะมิชชันนารีดังกล่าวได้ตอบรับโดยทันที เนื่องจากในประเทศไทยไม่มีโรงเรียนที่บุตรของมิชชันนารีจะเข้าเรียนได้ มิชชันนารีจึงสอนเองที่บ้านหรือส่งไปเรียนในต่างประเทศ เช่น ประเทศพม่า เป็นต้น เมื่อมีการเปลี่ยนแปลงการปกครองในประเทศพม่า คณะมิชชันนารีไม่อาจส่งบุตรไปเรียนต่อไปได้ ในพุทธศักราช 2491 คณะอเมริกันเพรสไบทีเรียนมิชชั่นได้ตั้งกรรมการเพื่อศึกษาถึงความต้องการโรงเรียน และได้เปิดโรงเรียนสอนครั้งแรกในเดือนมกราคม พุทธศักราช 2492 ต่อมาในพุทธศักราช 2500 โรงเรียนได้ย้ายมาอยู่ ณ สถานที่ปัจจุบันซึ่งเป็นบ้านพักของมิชชันนารี อาคารเรียนไม้ได้ก่อสร้างแล้วเสร็จและ เริ่มใช้ในเดือนสิงหาคม พุทธศักราช 2501 และใช้ชื่อโรงเรียนว่า “Chiangmai Children’s Center” (CCC) ต่อมากระทรวงการต่างประเทศ และมูลนิธิแห่งสภาคริสตจักรในประเทศไทยได้ลงนามความตกลงในการจัดตั้งโรงเรียนนานาชาติเชียงใหม่ โดยกระทรวงการต่างประเทศเป็นผู้รับใบอนุญาตจัดตั้ง และมอบหมายให้มูลนิธิฯ เป็นผู้บริหารกิจการของโรงเรียน และให้ชื่อโรงเรียนว่า “โรงเรียนนานาชาติเชียงใหม่” หรือ “Chiang Mai International School” มีชื่อย่อว่า “CMIS” เมื่อวันที่ 15 กรกฎาคม พุทธศักราช 2528

อาคารอำนวยการ (บ้านแมคเคน) โรงเรียนนานาชาติเชียงใหม่ เป็นอาคารผนังอิฐรับน้ำหนัก โครงสร้างพื้นและหลังคาเป็นไม้ หลังคามุงด้วยกระเบื้องดินเผา มีพื้นที่ประมาณ 550 ตารางเมตร โดยมีรูปแบบสถาปัตยกรรมแบบอเมริกันโคโลเนียล ก่อสร้างแล้วเสร็จเมื่อพุทธศักราช 2449 บนฝั่งตะวันออกของแม่น้ำปิงซึ่งเป็นที่ตั้งของสถาบันต่าง ๆ ที่ก่อตั้งโดยมิชชันนารีคณะอเมริกันเพรสไบทีเรียน เพื่อเป็นบ้านพักของ นพ. เจ ดับบลิว แมคเคน อดีตผู้อำนวยการโรงพยาบาลแมคคอร์มิค และผู้ก่อตั้งนิคมโรคเรื้อนแมคเคน ต่อมาใช้เป็นบ้านพักของมิชชันนารีที่เข้ามาทำพันธกิจในเชียงใหม่หลายครอบครัวก่อนที่จะได้ใช้เป็นที่ตั้งของโรงเรียนนานาชาติเชียงใหม่ตั้งแต่ปี พุทธศักราช 2500 ซึ่งได้ใช้อาคารดังกล่าวเป็น บ้านพัก หอพัก และห้องเรียน ปัจจุบันอาคารอำนวยการ (บ้านแมคเคน) ใช้เป็นห้องทำงานของผู้บริหารห้องประชุม และห้องทำงานแผนกต่าง ๆ ของโรงเรียน

อาคารอำนวยการ (บ้านแมคเคน) โรงเรียนนานาชาติเชียงใหม่ ได้รับการบูรณะครั้งล่าสุดระหว่างเดือนมิถุนายน – กรกฎาคม พุทธศักราช 2559 ในวาระที่อาคารมีอายุครบ 110 ปี ทั้งนี้อาคารดังกล่าวได้รับการซ่อมแซมอาคารชั่วคราวครั้งก่อนหน้านี้จากความเสียหายจากเหตุการณ์ระเบิดในพื้นที่ใกล้เคียงเมื่อพุทธศักราช 2527 โดยในการบูรณะครั้งล่าสุดนี้คณะกรรมการบริหารโรงเรียนได้อนุมัติให้ทำการปรับปรุงส่วนที่เสียหายจากอายุการใช้งาน และเปลี่ยนวัสดุและสีให้กลับเป็นเมื่อครั้งแล้วเสร็จตามหลักฐานที่ปรากฏ รวมถึงการเปลี่ยนกระเบื้องหลังคาโดยคงรูปแบบไว้ดังเดิม ตามที่ผู้บริหารอันได้แก่ อาจารย์พัชรินทร์ จริงเข้าใจ (ผู้จัดการ) อาจารย์มนุญวัฒนา ศิริสุจินต์ (ผู้อำนวยการ) และอาจารย์เจมส์ ซูซ่า (ครูใหญ่ฝ่ายต่างประเทศ) ได้นำเสนอ โดยมอบหมายให้ อาจารย์พีร์ ตนานนท์ (ผู้ช่วยผู้จัดการ) เป็นผู้ออกแบบ กำหนดรูปแบบอาคารวัสดุ และควบคุมการดำเนินการบูรณะ

3. อาคารอำนวยการ โรงเรียนช่างก่อสร้างอุเทนถวาย  กรุงเทพมหานคร

โรงเรียนช่างก่อสร้างอุเทนถวายเป็นโรงเรียนช่างก่อสร้างแห่งแรกของประเทศไทย เปิดการเรียนในพุทธศักราช 2476 โดยมีอาจารย์หลวงวิศาลศิลปกรรมเป็นอาจารย์ใหญ่ ต่อมาในพุทธศักราช 2483 ทางโรงเรียนได้เริ่มก่อสร้างอาคารอำนวยการซึ่งเป็นอาคารคอนกรีตเสริมเหล็กหลังแรกของโรงเรียน โดยใช้ครูอาจารย์ของโรงเรียนเป็นผู้ฝึกฝนดูแลนักเรียนช่างก่อสร้างรุ่นแรก ๆ เป็นแรงงานในการก่อสร้าง ตามเทคนิควิธีและวัสดุก่อสร้างที่หาได้ในยุคสมัยนั้น การก่อสร้างแล้วเสร็จและเปิดใช้อาคารในพุทธศักราช 2484 หลังจากเข้าใช้อาคารดังกล่าวได้ไม่ถึง 1 ปี ประเทศไทยเข้าสู่สงครามมหาเอเชียบูรพา (สงครามโลกครั้งที่ 2) กองทหารญี่ปุ่นได้เข้ายึดสถานที่โรงเรียนสำหรับใช้เป็นที่ทำการและที่พักในช่วงสงคราม จนกระทั่งในพุทธศักราช 2489 ทางโรงเรียนจึงได้รับมอบสถานที่คืนอย่างเป็นทางการ โดยโรงเรียนมีสภาพเสียหายอย่างหนัก ทว่าอาคารอำนวยการเป็นอาคารเพียงไม่กี่หลังของโรงเรียนที่รอดจากการถูกทิ้งระเบิด หลังจากนั้นอาคารถูกใช้เป็นสำนักงานบริหารของโรงเรียนเรื่อยมาจนกระทั่งโรงเรียนยกระดับเป็นวิทยาลัย ต่อมาในราวพุทธศักราช 2533 – 2534 ได้มีการย้ายสำนักงานบริหารไปยังอาคาร 7 ที่สร้างขึ้นใหม่ นับแต่นั้นเป็นต้นมาอาคารอำนวยการได้ถูกเปลี่ยนชื่อเป็นอาคาร 1 และถูกใช้เป็นที่ทำการสมาคมผู้ปกครองและครูอุเทนถวาย โดยชั้นบนของอาคารซึ่งเป็นห้องประชุมยังเป็นที่เก็บอัฐิปูชนียบุคคลของวงการช่างก่อสร้าง ครูใหญ่ และอาจารย์ใหญ่ของโรงเรียนช่างก่อสร้างอุเทนถวายเอาไว้อีกด้วย

อาคารอำนวยการ โรงเรียนช่างก่อสร้างอุเทนถวาย เป็นอาคารคอนกรีตเสริมเหล็ก 2 ชั้น ผังพื้นอาคารเป็นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า โครงสร้างพื้นและหลังคาเป็นไม้  หลังคาปั้นหยามุงด้วยกระเบื้องลอน รูปแบบสถาปัตยกรรมเป็นแบบโมเดิร์น (Modern) อาคารมีลักษณะเรียบเกลี้ยง รูปทรงเชิงเรขาคณิตเป็นก้อนทึบแน่น มีแนวเสาอิงผนังเป็นเส้นตั้งคู่กับช่องหน้าต่างทางตั้ง มีกันสาดแผ่นบาง ๆ ยื่นคลุมเหนือหน้าต่าง ภายในอาคารประดับอาคารด้วยประติมากรรมนูนต่ำซึ่งเป็นลักษณะของอาคารแนวอาร์ต เดคโค (art deco)  ตลอดระยะเวลาที่ผ่านมา อาคารอำนวยการได้รับการซ่อมแซมและบำรุงรักษาให้คงสภาพเดิมไว้มากที่สุด การดำเนินการบูรณะครั้งล่าสุดในระหว่างพุทธศักราช 2559 – 2560 ได้สำรวจรังวัดอาคารดังกล่าวด้วยวิธีการ VERNADOC (Vernacular Architecture Documentation) สำหรับบันทึกสภาพปัจจุบันและใช้เป็นแหล่งข้อมูลอ้างอิงสำคัญก่อการซ่อมแซมอาคาร จากนั้นได้ทำการบูรณะและซ่อมแซมพื้นผิวอาคาร ซึ่งแล้วเสร็จในช่วงต้นพุทธศักราช 2560 โดยรักษารูปแบบและบริบทแวดล้อมโดยรวมของอาคารดั้งเดิมเอาไว้

อาคารพาณิชย์

1. ร้านสิริบรรณ จังหวัดตรัง

ร้านสิริบรรณ ก่อสร้างโดยนายกำเตรา จรูญทรัพย์ ผู้ซึ่งเคยค้าขายกับเมืองปีนัง เมื่อกลับมาทำงานที่ตรัง และได้แต่งงานกับภรรยา จึงได้สร้างบ้านที่ได้รับอิทธิพลรูปแบบสถาปัตยกรรมของปีนัง ด้วยการจำรูปแบบแล้วให้ช่างท้องถิ่นในเมืองทับเที่ยงสร้าง ส่วนนายกำเตราเป็นผู้ควบคุมการก่อสร้าง โดยการใช้รูปแบบประตูหน้าต่าง การจัดพื้นที่ใช้สอยภายในบ้านที่มีลานเอนกประสงค์ (ภาษาจีนฮกเกี้ยน เรียกว่า ฉิ่มแจ้) และบ่อน้ำ ซึ่งรูปแบบต่าง ๆ เหล่านี้ ได้เป็นต้นแบบให้กับตึกแถวบริเวณโดยรอบในภายหลัง วัสดุก่อสร้าง เช่น ปูน เหล็ก นำเข้าจากเมืองปีนังโดยขนส่งทางเรือ ลูกกรงไม้บริเวณหน้าต่าง นายกำเตราได้รูปแบบมาจากปีนัง แล้วสั่งทำที่กรุงเทพมหานครก่อนที่จะส่งมายังทับเที่ยง ส่วนพื้นไม้และผนังใช้ไม้สักเป็นส่วนใหญ่ เนื่องจากมีความทนทานเป็นอย่างดี เดิมอาคารมีโครงคร่าวผนังไม้กั้นระหว่างสองช่วงเสาเพื่อแบ่งให้เช่า ต่อมาเมื่อทางผู้ครอบครองอาคารได้รวมอาคารทั้งสองช่วงเพื่อขยายกิจการ จึงได้เอาโครงคร่าวผนังไม้ออก ประตูด้านหน้าอาคารชั้นหนึ่งเปลี่ยนจากประตูบานเฟี้ยมเป็นประตูเหล็กยืด เพื่อความสะดวกในการค้าขาย บริเวณลานเอนกประสงค์มีหลังคาคลุมเพื่อป้องกันฝนสาด มีการทาสีอาคารใหม่เมื่อพุทธศักราช 2557 ปัจจุบันชั้นล่างบริเวณด้านหน้าใช้เป็นพื้นที่ขายเครื่องเขียน ชั้นบนเป็นที่เก็บของ ส่วนด้านหลังใช้เป็นพื้นที่เก็บของ ห้องพัก และส่วนครัวที่ยังมีการใช้เตาไฟแบบโบราณ

ร้านสิริบรรณ ตั้งอยู่บริเวณหัวมุมของถนนราชดำเนินซอย 1 มีทางเข้าหลักติดกับถนนราชดำเนิน ลักษณะเป็นตึกแถว 2 ชั้น ผังพื้นอาคารเป็นรูปทรงสี่เหลี่ยมผืนผ้ารูปแบบสถาปัตยกรรมผสมผสานระหว่างนีโอคลาสสิก (Neo-Classic) จีน และสมัยใหม่ (Modern) เช่น การเน้นหน้าบันและตกแต่งลวดลายปูนปั้นภายใน การก่อผนังล้อมขอบหลังคา การออกแบบลานเอนกประสงค์ที่มีบ่อน้ำซึ่งถือคติความเชื่อจากชาวจีน และการออกแบบหลังคาคอนกรีตแบน เป็นต้น ซึ่งการออกแบบมีการประยุกต์ให้เข้ากับสภาพภูมิอากาศในเขตร้อนชื้นของภาคใต้ที่มีฝนตกชุกและแดดแรง โดยการใช้หลังคาพื้นคอนกรีตบริเวณด้านหน้าอาคาร และบริเวณหน้าต่างชั้นหนึ่งด้านข้างอาคารเพื่อเป็นการบังแดดและฝน หรือการออกแบบช่องลมและการใช้หน้าต่างบานเกล็ดเพื่อให้อากาศถ่ายเทสะดวก และให้แสงธรรมชาติเข้ามาในอาคาร

ร้านสิริบรรณเป็นตัวอย่างของการรักษาตึกแถวเก่าไว้ได้อย่างน่าชื่นชมทำให้กลายเป็นแหล่งเรียนรู้สำคัญทางด้านประวัติศาสตร์สถาปัตยกรรม และการพัฒนาเมืองทับเที่ยงรวมทั้งทำให้เจ้าของอาคารเก่าหลายๆหลังในพื้นที่เห็นถึงคุณค่าของการอนุรักษ์อาคารแทนการรื้อถอน

เคหะสถานและบ้านเรือนเอกชน

1.บ้านเวฬุวัน          จังหวัดเชียงใหม่

บ้านเวฬุวัน เดิมเป็นสวนป่าและไม้ดอกตั้งอยู่เชิงดอยสุเทพห่างจากตัวเมืองเชียงใหม่ประมาณ 7 กิโลเมตร เจ้าของ คือ นายกี และนางกิมฮ้อ นิมมานเหมินท์ ซึ่งทั้งสองได้เริ่มบุกเบิกพื้นที่เมื่อประมาณช่วงพุทธศักราช 2470 เพื่อพัฒนาเป็นสวนปลูกผลไม้และพักผ่อนหย่อนใจ เนื่องจากนางกิมฮ้อพอใจสวนแห่งนี้มากเพราะตั้งอยู่บนเนินเขามีสภาพธรรมชาติงดงาม มีลำธารไหลผ่านกลางสวน ในเวลาต่อมานายกี และนางกิมฮ้อตกลงสร้างบ้านพักแบบแคลิฟอร์เนียในสวนแห่งนี้ โดยนายกีเป็นผู้คัดเลือกแบบแปลนบ้านจากแคตาล๊อกต่างประเทศและปรับปรุงแบบให้เหมาะสมกับสภาพภูมิประเทศตามสมควร มีช่างก่อสร้างเป็นคนจีนฝีมือดีจากกรุงเทพมหานคร ส่วนวัสดุก่อสร้าง เช่น ปูนซีเมนต์ และเหล็ก เป็นต้น ขนส่งมาจากกรุงเทพมหานครโดยทางรถไฟ นอกจากเป็นบ้านพักอาศัยของตระกูลนิมมานเหมินท์แล้ว บ้านเวฬุวันยังมีความสำคัญทางประวัติศาสตร์ในช่วงเวลาหนึ่ง โดยเป็นที่พักของ Mr. Harrold Mason Young มิชชันนารีชาวเอมริกัน ซึ่งเช่าเป็นที่พักอาศัยระหว่างพุทธศักราช 2493 – 2500 ขณะที่มาทำสวนสัตว์แห่งแรกในเชียงใหม่ นอกจากนี้บ้านเวฬุวันยังเคยใช้เป็นสถานที่เจรจาการวางอาวุธระหว่างทหารพันธมิตรกับญี่ปุ่นอีกด้วย

บ้านเวฬุวัน เป็นบ้าน 2 ชั้น โครงสร้างคอนกรีตเสริมเหล็ก หลังคาทรงปั้นหยา ผนังไม้สัก พื้นที่ใช้สอยชั้นล่างประกอบด้วยห้องรับแขก ห้องรับประทานอาหาร ห้องทำงาน ห้องนั่งเล่น และครัว ส่วนพื้นที่ใช้สอยชั้นบนประกอบด้วยห้องนอน 2 ห้อง ห้องเสื้อผ้า และระเบียง 2 ด้าน ถือได้ว่าบ้านเวฬุวันเป็นบ้านแบบตะวันตกหลังแรก ๆ ที่สร้างในเมืองเชียงใหม่ระหว่างพุทธศักราช 2470 – 2480 นอกเหนือจากบ้านของเจ้านายฝ่ายเหนือ เช่น คุ้มเจดีย์กิ่ว คุ้มเจ้าราชบุตร และคุ้มรินแก้ว เป็นต้น ที่ก่อสร้างในช่วงเวลาเดียวกัน โดยอาคารทั้งหมดต่างได้รับอิทธิพลสถาปัตยกรรมแบบโคโลเนียลซึ่งได้รับความนิยมอย่างแพร่หลายในยุคนั้น

ตลอดระยะเวลาที่ผ่านมา บ้านเวฬุวันได้รับการดูแลรักษาให้ใกล้เคียงกับสภาพเดิมมากที่สุด  บริเวณบ้านยังคงสภาพสวนป่าธรรมชาติที่มีความสมบูรณ์ อาจกล่าวได้ว่าเป็นสวนป่าตามธรรมชาติที่ใกล้ตัวเมืองเชียงใหม่ที่สุดแห่งหนึ่ง และเนื่องจากสวนแห่งนี้มีต้นไผ่มากจึงตั้งชื่อว่า “สวนเวฬุวัน” ตามพุทธประวัติ

2.บ้านตานิด           จังหวัดปทุมธานี

ปูชนียสถานและวัดวาอาราม

1.พระวิหารลายคำสุชาดา วัดพระแก้วดอนเต้าสุชาดาราม จังหวัดลำปาง

2.โวทานธรรมสภา วัดเชิงท่า จังหวัดลพบุรี

อาคารโวทานธรรมสภา สร้างขึ้นเมื่อพุทธศักราช 2464 ครั้งสมัยพระครูสมณคุต เป็นเจ้าอาวาส เพื่อเป็นโรงเรียนพระปริยัติธรรมแห่งแรกของจังหวัดลพบุรี ต่อมาในพุทธศักราช 2468 สมเด็จพระสังฆราชเจ้ากรมพระยาวชิรญาณวโรรส เสด็จตรวจการคณะสงฆ์ในส่วนภูมิภาคและได้เสด็จมา ณ อาคารหลังนี้ด้วย หลังจากนั้นราวพุทธศักราช 2490 อาคารได้ถูกยกเลิกการใช้งานเนื่องจากมีความชำรุดทรุดโทรม ต่อมากรมศิลปากรได้ประกาศขึ้นทะเบียนเป็นโบราณสถานแห่งชาติเมื่อพุทธศักราช 2531 แต่ก็ยังไม่มีการดำเนินการอนุรักษ์แต่อย่างใด จนมาถึงในสมัยของพระครูโสภณธรรมรัต (อดีตเจ้าอาวาสวัดเชิงท่า) ท่านได้เห็นถึงความสำคัญและต้องการที่จะอนุรักษ์อาคารไว้ให้คนรุ่นหลังได้เรียนรู้ศึกษาโดยยังไม่ได้กำหนดหน้าที่ใช้สอยอาคารหลังการปรับปรุงฟื้นฟู แต่ท่านต้องการรีบอนุรักษ์ให้เสร็จก่อนเนื่องจากอาคารอยู่ในสภาพทรุดโทรมมาก ผนวกกับคำแนะนำของ อาจารย์ภูธร ภูมะธน (ประธานชมรมอนุรักษ์โบราณวัตถุสถานและสิ่งแวดล้อม จังหวัดลพบุรี ในช่วงเวลานั้น) จึงเป็นจุดเริ่มต้นของการปรับปรุงฟื้นฟูอาคารในพุทธศักราช 2550 และการดำเนินการแล้วเสร็จในอีก 3 ปีต่อมา

อาคารโวทานธรรมสภา เป็นอาคารไม้ใต้ถุนสูง ประมาณ 1.70 เมตร เพื่อระบายอากาศและลดความชื้นที่ขึ้นมาจากดิน และเพื่อหลีกเลี่ยงน้ำท่วมอาคารเนื่องจากวัดเชิงท่าตั้งอยู่ติดกับแม่น้ำลพบุรี ตัวอาคารใช้ไม้เป็นวัสดุหลักทั้งในส่วนฝาผนังภายนอกและภายใน ประตู หน้าต่าง พื้น และฝ้าเพดานเป็นไม้ ตกแต่งด้วยลายไม้ฉลุแบบสถาปัตยกรรมของชาวตะวันตกที่เรียกว่าแบบเรือนขนมปังขิง สำหรับการอนุรักษ์ใช้วิธีการ ปรับปรุงและนำกลับมาใช้สอยใหม่ (Adaptive Reuse) เพื่อให้อาคารแข็งแรงทนทาน รองรับประโยชน์ใช้สอยใหม่ โดยการรักษาโครงสร้างไม้เดิมไว้เพื่อยึดโครงสร้างหลังคาและพื้นอาคาร มีการก่อกำแพงบริเวณใต้ถุนอาคารเนื่องจากต้องการพื้นที่ใช้สอยเพิ่มเติม โดยไม่ได้ยกอาคารขึ้นเพราะต้องการรักษาสัดส่วนความสูงของอาคารเดิมไว้ โดยเลือกใช้วิธีลดระดับพื้นดินในเขตอาคารลงเพื่อรองรับการใช้งานได้อย่างสะดวก อาคารกว้าง 9 เมตร ยาว 20 เมตร มีพื้นที่ใช้สอยรวม 320 ตารางเมตร พื้นที่ใช้สอยชั้นบนเป็นที่กราบเคารพบูชาพระครูโสภณธรรมรัต และพื้นที่จัดแสดงศิลปวัตถุ ส่วนพื้นที่ใต้ถุนอาคารจะเป็นแหล่งเรียนรู้ของชุมชน และจัดแสดงศิลปวัตถุต่อไปในอนาคต

อาคารโวทานธรรมสภา ถือเป็นตัวอย่างของการอนุรักษ์แบบมีส่วนร่วม โดยทางวัดได้รับเงินบริจาคเพื่อการปรับปรุงฟื้นฟูจำนวนทั้งสิ้น 3.5 ล้านบาท ส่วนใหญ่มาจากแรงศรัทธาของชาวชุมชนวัดเชิงท่าและชาวลพบุรี ส่วนการปรับปรุงฟื้นฟูอาคารได้รับความร่วมมือจากทหารช่างในพื้นที่จังหวัดลพบุรี ดำเนินการร่วมกับผู้รับเหมาท้องถิ่น ทำให้อาคารโวทานธรรมสภาสามารถรักษาคุณค่าทางประวัติศาสตร์ สถาปัตยกรรม และสังคมในฐานะพื้นที่แห่งการรวมศูนย์และยึดเหนี่ยวจิตใจของคนในชุมชนมาตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน นอกจากนี้ยังเป็นแหล่งเรียนรู้ศิลปวัตถุสำหรับคนท้องถิ่นและผู้มาเยี่ยมเยือน ทำให้เกิดความตระหนักรู้และสนับสนุนการรักษาศาสนสถานอีกด้วย

รางวัลอนุรักษ์ศิลปสถาปัตยกรรมดีเด่น ประเภทชุมชน

1   กลุ่มเรือนแถวไม้ชุมชนตลาดหล่มเก่า            จังหวัดเพชรบูรณ์

อาคารโวทานธรรมสภา สร้างขึ้นเมื่อพุทธศักราช 2464 ครั้งสมัยพระครูสมณคุต เป็นเจ้าอาวาส เพื่อเป็นโรงเรียนพระปริยัติธรรมแห่งแรกของจังหวัดลพบุรี ต่อมาในพุทธศักราช 2468 สมเด็จพระสังฆราชเจ้ากรมพระยาวชิรญาณวโรรส เสด็จตรวจการคณะสงฆ์ในส่วนภูมิภาคและได้เสด็จมา ณ อาคารหลังนี้ด้วย หลังจากนั้นราวพุทธศักราช 2490 อาคารได้ถูกยกเลิกการใช้งานเนื่องจากมีความชำรุดทรุดโทรม ต่อมากรมศิลปากรได้ประกาศขึ้นทะเบียนเป็นโบราณสถานแห่งชาติเมื่อพุทธศักราช 2531 แต่ก็ยังไม่มีการดำเนินการอนุรักษ์แต่อย่างใด จนมาถึงในสมัยของพระครูโสภณธรรมรัต (อดีตเจ้าอาวาสวัดเชิงท่า) ท่านได้เห็นถึงความสำคัญและต้องการที่จะอนุรักษ์อาคารไว้ให้คนรุ่นหลังได้เรียนรู้ศึกษาโดยยังไม่ได้กำหนดหน้าที่ใช้สอยอาคารหลังการปรับปรุงฟื้นฟู แต่ท่านต้องการรีบอนุรักษ์ให้เสร็จก่อนเนื่องจากอาคารอยู่ในสภาพทรุดโทรมมาก ผนวกกับคำแนะนำของ อาจารย์ภูธร ภูมะธน (ประธานชมรมอนุรักษ์โบราณวัตถุสถานและสิ่งแวดล้อม จังหวัดลพบุรี ในช่วงเวลานั้น) จึงเป็นจุดเริ่มต้นของการปรับปรุงฟื้นฟูอาคารในพุทธศักราช 2550 และการดำเนินการแล้วเสร็จในอีก 3 ปีต่อมา

อาคารโวทานธรรมสภา เป็นอาคารไม้ใต้ถุนสูง ประมาณ 1.70 เมตร เพื่อระบายอากาศและลดความชื้นที่ขึ้นมาจากดิน และเพื่อหลีกเลี่ยงน้ำท่วมอาคารเนื่องจากวัดเชิงท่าตั้งอยู่ติดกับแม่น้ำลพบุรี ตัวอาคารใช้ไม้เป็นวัสดุหลักทั้งในส่วนฝาผนังภายนอกและภายใน ประตู หน้าต่าง พื้น และฝ้าเพดานเป็นไม้ ตกแต่งด้วยลายไม้ฉลุแบบสถาปัตยกรรมของชาวตะวันตกที่เรียกว่าแบบเรือนขนมปังขิง สำหรับการอนุรักษ์ใช้วิธีการ ปรับปรุงและนำกลับมาใช้สอยใหม่ (Adaptive Reuse) เพื่อให้อาคารแข็งแรงทนทาน รองรับประโยชน์ใช้สอยใหม่ โดยการรักษาโครงสร้างไม้เดิมไว้เพื่อยึดโครงสร้างหลังคาและพื้นอาคาร มีการก่อกำแพงบริเวณใต้ถุนอาคารเนื่องจากต้องการพื้นที่ใช้สอยเพิ่มเติม โดยไม่ได้ยกอาคารขึ้นเพราะต้องการรักษาสัดส่วนความสูงของอาคารเดิมไว้ โดยเลือกใช้วิธีลดระดับพื้นดินในเขตอาคารลงเพื่อรองรับการใช้งานได้อย่างสะดวก อาคารกว้าง 9 เมตร ยาว 20 เมตร มีพื้นที่ใช้สอยรวม 320 ตารางเมตร พื้นที่ใช้สอยชั้นบนเป็นที่กราบเคารพบูชาพระครูโสภณธรรมรัต และพื้นที่จัดแสดงศิลปวัตถุ ส่วนพื้นที่ใต้ถุนอาคารจะเป็นแหล่งเรียนรู้ของชุมชน และจัดแสดงศิลปวัตถุต่อไปในอนาคต

อาคารโวทานธรรมสภา ถือเป็นตัวอย่างของการอนุรักษ์แบบมีส่วนร่วม โดยทางวัดได้รับเงินบริจาคเพื่อการปรับปรุงฟื้นฟูจำนวนทั้งสิ้น 3.5 ล้านบาท ส่วนใหญ่มาจากแรงศรัทธาของชาวชุมชนวัดเชิงท่าและชาวลพบุรี ส่วนการปรับปรุงฟื้นฟูอาคารได้รับความร่วมมือจากทหารช่างในพื้นที่จังหวัดลพบุรี ดำเนินการร่วมกับผู้รับเหมาท้องถิ่น ทำให้อาคารโวทานธรรมสภาสามารถรักษาคุณค่าทางประวัติศาสตร์ สถาปัตยกรรม และสังคมในฐานะพื้นที่แห่งการรวมศูนย์และยึดเหนี่ยวจิตใจของคนในชุมชนมาตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน นอกจากนี้ยังเป็นแหล่งเรียนรู้ศิลปวัตถุสำหรับคนท้องถิ่นและผู้มาเยี่ยมเยือน ทำให้เกิดความตระหนักรู้และสนับสนุนการรักษาศาสนสถานอีกด้วย

รางวัลอนุรักษ์ศิลปสถาปัตยกรรมดีเด่น ประเภทบุคคล

1. นายมาระกุ มัตติลา (Markku Mattila)        ประเทศฟินแลนด์

รางวัลอนุรักษ์ศิลปสถาปัตยกรรมดีเด่น  ประเภทองค์กร

1.กองทุนอนุรักษ์วัฒนธรรมเอกอัครราชฑูตสหรัฐอเมริกาประจำประเทศไทย         กรุงเทพมหานคร

สถานเอกอัครราชทูตสหรัฐอเมริกาประจำประเทศไทยได้สนับสนุนการอนุรักษ์มรดกวัฒนธรรมของประเทศไทยผ่านกองทุนเอกอัครราชทูตสหรัฐอเมริกาเพื่อการอนุรักษ์ทางวัฒนธรรม (The U.S. Ambassadors Fund for Cultural Preservation (AFCP) ซึ่งกองทุนนี้ก่อตั้งขึ้นในพุทธศักราช 2544 โดยมีจุดประสงค์ให้เอกอัครราชทูตสหรัฐอเมริกาที่ประจำอยู่ในประเทศต่าง ๆ ทั่วโลกได้สนับสนุนงบประมาณตั้งแต่ 10,000 – 200,000 เหรียญสหรัฐ เพื่อการอนุรักษ์วัฒนธรรมหรือการเก็บบันทึกข้อมูลทางวัฒนธรรมที่อาจจะสูญหายได้ โดยการสนับสนุนแบ่งออกเป็น 3 รูปแบบ ตามหลักเกณฑ์การอนุรักษ์ระดับสากล ดังนี้

1. พื้นที่ทางวัฒนธรรม เป้าหมายคือการอนุรักษ์สิ่งปลูกสร้างทางประวัติศาสตร์และสถานที่ทางโบราณคดี รวมถึงการอนุรักษ์โบราณสถาน โบราณคดี และเอกสารทางประวัติศาสตร์
2. โบราณวัตถุหรือทรัพยากรทางวัฒนธรรม โดยไม่ใช่เพียงการจัดเก็บวัตถุจากพิพิธภัณฑ์ แหล่งขุดค้น หรือภาพเขียน ประติมากรรม และจารึกทางประวัติศาสตร์เท่านั้น แต่ยังรวมถึงวิธีการอนุรักษ์อย่างถูกวิธีที่ประกอบด้วยการประเมินคุณค่าและคำนึงถึงปัจจัยสภาพแวดล้อมในการวางแผนการอนุรักษ์อย่างยั่งยืน ด้วยการเก็บหรือจัดแสดงไว้ในสภาพแวดล้อมที่เหมาะสม รวมถึงการฝึกอบรมพิเศษในการดูแลวัตถุ
3. รูปแบบของการแสดงออกทางวัฒนธรรม เช่น ดนตรี ภาษา และงานศิลปะพื้นเมือง โดยใช้การบันทึกในรูปแบบของเอกสารและโสตวัสดุเพื่อนำไปสู่การเผยแพร่วัฒนธรรมในวงกว้าง เพื่อเป็นการสนับสนุนการอนุรักษ์วัฒนธรรมอย่างยั่งยืนก่อนที่จะสูญหายไป

ที่ผ่านมา สถานเอกอัครราชทูตสหรัฐอเมริกาประจำประเทศไทยได้ให้การสนับสนุนการอนุรักษ์มรดกวัฒนธรรมของประเทศไทยผ่านโครงการต่าง ๆ จำนวนทั้งสิ้น 14 โครงการ อาทิเช่น

1. งานอนุรักษ์และบริหารจัดการเพิงผาบ้านไร่และเพิงผาถ้ำลอด อำเภอปางมะผ้า จังหวัดแม่ฮ่องสอน โครงการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่ออนุรักษ์เพิงผาทั้งสองแห่งในเขตที่ราบสูงของไทยซึ่ง เต็มไปด้วยคุณค่าทางวัฒนธรรมและมีระบบนิเวศที่เปราะบาง
2. การสำรวจและลงบันทึกอาคารทางประวัติศาสตร์บนถนนเจริญกรุงด้านทิศเหนือ โครงการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อบันทึก ประเมินคุณค่า และเสนอแนวทางอนุรักษ์สถาปัตยกรรมที่มีคุณค่าของไทยซึ่งอาจสูญหายไปเนื่องจากแผนการก่อสร้างเส้นทางรถไฟใต้ดินในย่านที่เก่าแก่และมีเสน่ห์ที่สุดแห่งหนึ่งของกรุงเทพมหานคร
3. โครงการอนุรักษ์จิตรกรรมฝาผนังที่จังหวัดมหาสารคาม โครงการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อฝึกอบรมชาวบ้านท้องถิ่นให้มองเห็นคุณค่าและรู้จักรักษาภาพจิตรกรรมฝาผนัง ที่วัดโพธาราม และวัดป่าเรไร ซึ่งจะช่วยให้ภาพจิตรกรรมเหล่านี้ดำรงอยู่ต่อไปเพื่อเล่าขานเรื่องราวแก่ชนรุ่นหลัง
4. โครงการบันทึกข้อมูลทางสถาปัตยกรรมแบบอิสลามในภาคใต้ของไทย โครงการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อช่วยอนุรักษ์สถาปัตยกรรมทางภาคใต้ที่มีคุณค่าด้วยการสำรวจ บันทึก และจัดนิทรรศการเพื่อแสดงให้เห็นรูปแบบสถาปัตยกรรมไม้แบบอิสลามที่ได้รับอิทธิพลจากชวาและบาหลี และอาคารก่ออิฐถือปูนที่มีซุ้มประตูโค้งแบบโกธิคหรือออตโตมัน (เติร์ก) ในยุคหลัง ๆ

     5. โครงการอนุรักษ์จิตกรรมฝาผนัง วัดบ้านก่อ อำเภอวังเหนือ จังหวัดลำปาง โครงการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อช่วยอนุรักษ์ภาพจิตรกรรมฝาผนังที่พระรูปหนึ่งได้วาดภาพเหล่านี้ไว้ในพุทธศักราช 2478 ซึ่งภาพจิตรกรรมฝาผนังนี้ถือว่ามีความโดด              เด่นมากที่สุดแห่งหนึ่งของไทย